Candlestick charts zijn een essentieel onderdeel van elke technische analyse voor prijsactie traders. Door candlestick patronen te herkennen en daarop te handelen, kun je winstgevende trades vinden met een goed risico-rendementsprofiel. In dit artikel leg ik uit wat candlesticks zijn, welke belangrijke candlestick formaties je moet kennen en hoe je effectieve candlestick strategieën kunt opzetten.
Wat zijn Candlesticks?
Een candlestick chart is een financiële chart die bestaat uit candles die de koersbewegingen in een bepaalde tijdsperiode weergeven, bijvoorbeeld 1 minuut, 5 minuten, 1 uur of 1 dag. Elke candle geeft de openings- en slotkoers aan, evenals de hoogste en laagste koers in die periode. Als de slotkoers hoger is dan de opening, is de candle wit of groen. Als de slotkoers lager is dan de opening, krijg je een zwarte of rode candle.
Een typische candlestick chart met verschillende candle patronen
De dikte van de candle (de ‘body’) geeft het koersverschil tussen opening en sluiting aan. De lijntjes boven en onder de body worden de ‘shadows’ genoemd en geven de hoogste en laagste koers aan. Hoe langer de shadow, hoe groter de volatiliteit gedurende die periode.
Candlestick charts geven daarmee veel meer informatie dan een standaard lijngrafiek. Door de vorm en kleur van de candles te analyseren, kun je zien waar koop- of verkoopdruk op de markt overheerst. Dit stelt traders in staat om reversal en continuation patronen te herkennen en hierop te handelen.
Belangrijke Candlestick Formaties
Er zijn tientallen candlestick formaties die elk een betekenis hebben voor het sentiment en de richting van de markt. Hier bespreek ik de 5 meest voorkomende en belangrijke candlestick patronen waar je op kunt traden.
1. Hammer en Hanging Man
De Hammer en Hanging Man lijken erg op elkaar en horen bij reversal patronen op de markt. Ze hebben een kleine real body en een lange lower shadow die minstens 2 keer zo lang is als de body.
- Hammer: Komt voor na een neerwaartse trend en geeft een potentiële bodem aan, dus reversal naar uptrend.
- Hanging Man: Verschijnt na een opwaartse trend en geeft een potentiële top aan, reversal naar downtrend.
De Hammer en Hanging Man candlestick patronen
2. Bullish en Bearish Engulfing Pattern
De Engulfing candles geven een sterke ommekeer in de trend aan. De body ‘engulfs’ de hele vorige candle.
- Bullish Engulfing: De tweede (witte) candle engulft de eerste (zwarte) candle helemaal. Reversal signaal in een neerwaartse trend.
- Bearish Engulfing: De tweede (zwarte) candle engulft de eerste (witte) candle helemaal. Reversal signaal in een opwaartse trend.
Bullish en Bearish Engulfing candle patronen
3. Morning en Evening Star
De Morning en Evening Star patronen markeren omkeerpunten na trends en consolidaties. Ze bestaan uit 3 candles:
- Morning Star: Markteert het einde van een downtrend. Bestaat uit een lange rode candle, een kleine real body en een grote witte candle.
- Evening Star: Geeft het einde van een uptrend aan. Bestaat uit een lange witte candle, een kleine real body en een grote rode candle.
De Morning en Evening Star candlestick formaties
4. Doji Candles
Een Doji candle heeft een erg kleine body, waarbij de opening- en slotkoers dicht bij elkaar liggen. Dit geeft aan dat er onbeslistheid in de markt is tussen kopers en verkopers.
Er zijn verschillende types Doji candles:
- Long-legged Doji: Lange shadows met kleine body, geeft toegenomen volatiliteit aan.
- Dragonfly Doji: Heeft een kleine body met lange onderste shadow. Geeft potentiële bodem aan.
- Gravestone Doji: Heeft een kleine body met lange bovenste shadow. Geeft potentiële top aan.
Enkele veelvoorkomende Doji candle patronen
5. Marubozu Candles
De Marubozu candle heeft geen shadows maar alleen een grote real body. Dit geeft een sterke koersbeweging aan in de richting van de candle.
- White Marubozu: Grote witte (groene) candle zonder shadows. Sterk bullish signaal.
- Black Marubozu: Grote zwarte (rode) candle zonder shadows. Sterk bearish signaal.
Marubozu candle patronen met alleen een grote real body
5 Candlestickstrategieën op basis van pure prijsactie
Candlestick patronen vormen een essentieel onderdeel van iedere prijsactie strategie. Door candles op de juiste manier te lezen, kun je simpel trends en omslagpunten identificeren, zonder gebruik van indicatoren. Hieronder bespreek ik vijf krachtige candlestickstrategieën die volledig gebaseerd zijn op het prijsactie.
1. Reversal candle patronen
Bij de reversal candle patronen strategie speel je in op het draaien van de markt op belangrijke steun- en weerstandsniveaus. Dit doe je door te letten op reversal candle patronen op deze prijsniveaus.
Wanneer de koers een neerwaartse trend vertoont en een belangrijk steunniveau nadert, zoek je naar een bullish reversal candle zoals een Hammer of Morning Star. Dit kan aangeven dat de koers gaat ombuigen van de steun.
Omgekeerd geldt dat als de koers een opwaartse trend laat zien en een weerstandszone nadert, je uitkijkt naar een bearish candle zoals een Shooting Star of Evening Star. Deze geeft aan dat de koers af gaat ketsen van de weerstand.
Door goed de steun en weerstandniveaus en candlesticks te combineren, vind je de trendwendingen en kan je inschakelen op het momentum van de nieuwe beweging. Het precieze instapmoment bepaal je met behulp van de candles.
2. Inside Bar Breakouts
Bij deze strategie speel je breakouts van binnenkaarsen (inside bars). Een inside bar sluit geheel binnen de hoogte en laagte van de vorige candle body.
Na een optreden van een inside bar wacht je op een breakout uit de range in de richting van de heersende trend. Bij een upside breakout kan je long instappen, bij een downside breakout kan je short gaan.
Gebruik candlesticks zoals Engulfing of Marubozu om het momentum van de breakout te bevestigen. Stoploss net onder/boven de tegenovergestelde kant van de inside bar range.
3. Consolidatie Breakout
Een veelgebruikte en effectieve strategie is om in te springen op de breakout uit een consolidatie periode.
Nadat een sterke trend heeft plaatsgevonden (bijvoorbeeld een aantal witte candles omhoog), gaat de koers vaak even een pauze houden en tradeen binnen een bepaald prijsbereik (de consolidatie). Dit is te zien aan een aantal kleinere real bodies die op elkaar lijken.
In plaats van te handelen tijdens de consolidatie, is het beter om te wachten tot de koers er duidelijk uitbreekt. Zodra de koers de weerstand of steun van de range met overtuiging doorbreekt, kan je instappen in de richting van de breakout.
Een mooi candlestick patroon om dit te bevestigen is de Bullish of Bearish Engulfing candle. Deze geeft aan dat de koers de consolidatie krachtig verlaat in de richting van de nieuwe trend. Andere patronen zoals grote Marubozu candles of Morning/Evening Stars kunnen ook de breakout signaleren.
Idealiter wacht je op een pullback richting de gebroken weerstand, voordat je instapt. Dit biedt een gunstiger risico-rendementsverhouding. Zet je stoploss net onder de recente swing low voor long trades, en net boven de recente swing high voor short trades.
De breakout strategie werkt het beste voor sterke trends en duidelijke consolidatie patronen op de hogere tijdframes (4 uur en dagcharts). Herkennen van de juiste patronen is cruciaal voor het timen van de instap.
Instappen bij de breakout uit consolidatie
4. Pullback Entries
Een pullback entry betekent dat je instapt in de richting van de trend, nadat de koers even is teruggekomen naar een steun- of weerstandsniveau.
Bijvoorbeeld na een neerwaartse trend zie je een potentiële bodem met een Hammer candle. Dit geeft aan dat de neerwaartse beweging stokt en mogelijk omdraait. In plaats van direct long in te stappen, is het verstandig om te wachten.
Vaak zal de koers namelijk nog een keer terugkomen en testen van de bodem rond het niveau van de Hammer candle. Zodra de koers van dit steunniveau afkaatst, is dit een mooi moment om alsnog long in te stappen.
Deze pullback naar steun bevestigt dat het niveau standhoudt en fungeert als opstapje in de nieuwe uptrend. Je kunt de trade nóg sterker maken door te wachten op bullish candle patronen zoals een Bullish Engulfing candle tijdens de pullback.
Voor short trades geldt hetzelfde principe. Nadat een top is gevormd met bijvoorbeeld een Evening Star candle, wacht je op een pullback naar de gebroken weerstand. Zodra de koers hier vanaf kaatst, kun je short instappen voor de vervolg van de downtrend.
Een goede risk-reward verhouding is cruciaal bij deze strategie. Zet je stoploss net boven de recente swing high voor short trades, en net onder de swing low voor long trades. De pullback entry met candles levert vaak een gunstig instapmoment voor lucratieve trades.
Instappen bij de pullback naar steunniveaus
5. Flag Pattern Breakouts
Bij deze strategie speel je breakouts van flag of vlag formaties in de koers. Dit zijn korte consolidatiepatronen die vaak ontstaan in een sterke uptrend of downtrend.
Een flag patroon is te herkennen aan een scherpe beweging gevolgd door een geleidelijke tegenbeweging lager in een uptrend, of hoger in een downtrend. Dit lijkt op een vlag of raster op de chart.
De koers zal vaak uit deze flag formatie breken in de richting van de originele trend. Door de breakout af te wachten met behulp van candlesticks kan je instappen op basis van het momentum.
Bij een upside breakout uit de flag wacht je bijvoorbeeld op een bullish candle om long in te stappen. Bij een downside breakout zoek je een bearish candle als entry signaal voor een short trade.
De candles geven het tijdstip van de breakout aan en bevestigen de richting van de nieuwe beweging. Een simpele en effectieve manier om trends te traden gebaseerd op prijsactie.
Candlestick Strategieën voor Trading op basis van indicatoren
Door deze candlestick formaties te combineren met andere indicatoren kun je effectieve trading strategieën opzetten. Hier zijn enkele voorbeelden:
1. Moving Average Bounces
Moving Averages worden veel gebruikt in combinatie met candlestick patronen voor het bepalen van gunstige instapmomenten.
Bijvoorbeeld, na een neerwaartse trend benadert de koers de 50-daags Moving Average van onderaf. Dit kan een potentiële bodem aangeven. In plaats van direct long in te stappen, wacht je op bevestiging.
Als de kaars slichtjes onder de MA sluit en vervolgens met een lange groene candle erboven opent, geeft dit een ‘bullish bounce’ aan. Deze bounce van de MA geeft extra bevestiging dat het omslagpunt is bereikt.
Je kunt het instapmoment nog preciezer bepalen door te wachten op een Hammer of Bullish Engulfing candle tijdens de bounce. Ook kun je de RSI erbij betrekken en inspringen zodra de oscilator de oversold zone verlaat met de MA bounce.
Voor short trades geldt dat je juist wacht tot de koers van bovenaf afketst op de MA en bevestigd wordt met een bearish candlestick patroon. Dit geeft een interessant instapmoment voor een short trade in de richting van de nieuwe downtrend.
In combinatie met de juiste candlestick formaties bieden Moving Averages een krachtig hulpmiddel om instapmomenten te vinden met een gunstige risk-reward verhouding
Instappen bij bounce van de koers op de MA
2. Volume Confirmation
Naast de vorm en kleur van de candles is het handelsvolume een belangrijke factor om rekening mee te houden in je candlestick strategie.
Een candlestick patroon krijgt namelijk meer betekenis en kracht als het gepaard gaat met een duidelijke toename in het handelsvolume. Dit geeft aan dat er een sterke shift in momentum plaatsvindt.
Bijvoorbeeld, een Evening Star aan het einde van een uptrend is veelbelovender als de laatste grote rode candle samenvalt met explosief hoog volume. Dit bevestigt dat de grote spelers massaal aan het verkopen zijn en de trend waarschijnlijk gaat omdraaien.
Omgekeerd geldt dat een Hammer candle na een daling meer kracht heeft als deze gevormd wordt op significant hoger volume. Het omkeerpunt wordt zo bevestigd door de activiteit van grote traders.
Kortom, kijk niet alleen naar de candlestick patronen maar ook naar het bijbehorende handelsvolume. Filters trades op basis van volume voor een betrouwbaardere candlestick strategie. Volume bevestiging verkleint de kans op een vals signaal.
Hoger volume bevestigt het belang van de candle
3. Candlestick + Momentum oscillator
Naast candlestick patronen is het raadzaam om ook naar momentum indicatoren als RSI en MACD te kijken. Door deze te combineren met candles versterk je de kwaliteit van je trades.
Een voorbeeld is het inspelen op een oversold RSI samen met een Hammer candle. De RSI geeft aan dat de koers oversold is en mogelijk gaat omdraaien. De Hammer candle bevestigt vervolgens de potentiële bodem. Dit is een sterk signaal om long in te stappen.
Andersom kan een overbought RSI samen met een bearish candle zoals een Hanging Man een mooi instapmoment geven voor een short trade. De extreem hoge RSI temperd de opwaartse druk, terwijl de Hanging Man candle het omslagpunt aangeeft.
Ook met de MACD kun je candlesticks combineren. Bijvoorbeeld door in te springen wanneer de MACD net boven de nul-lijn komt samen met een Bullish Engulfing candle voor extra bevestiging.
Door candlestick patronen te combineren met momentum indicatoren filter je de beste trades eruit. Je verkleint de kans op een fout signaal en optimaliseert je timing. De juiste combinatie van candles en andere indicatoren is cruciaal voor succes.
Candlestick patronen valideren met RSI
Takeaways voor Candlestick Traders
Enkele belangrijke tips om te onthouden:
- Focus op de meest betrouwbare candle patronen (Engulfing, Morning/Evening Star, Marubozu)
- Gebruik meerdere tijdframes om trends te identificeren
- Bevestig candlestick signals met volume, indicatoren of andere factors
- Definieer je risk/reward ratio en stop loss niveau vooraf
- Let op false breakouts: een candle patroon is geen garantie
- Blijf disciplined in je strategie en laat je niet leiden door emotie
Door de juiste candlestick formaties te combineren met andere indicatoren heb je een zeer effectieve tool voor het vinden en timen van profitable prijsactie trades. Deze candlestick strategieën geven je een edge op de markt.